روان درمانی در واقع همان روانشناسی که به عنوان گفتار درمانی نیز شناخته میشود.
روان درمانی به تکنیکهایی اشاره دارد که به افراد کمک میکند تا رفتارها، افکار و احساساتی را تغییر دهند که باعث ایجاد مشکل یا پریشانی میشود.
این اصطلاحی است که درمان اختلالات روانی و پریشانی روانی را از طریق تکنیکهای کلامی و روانشناختی توصیف میکند.
در طول این فرآیند، یک روان درمانگر به مراجع کمک میکند تا با مشکلات خاص یا عمومی، مانند بیماری روانی یا منبع استرس زندگی مقابله کند.
بسته به رویکردی که درمانگر استفاده میکند، میتوان از طیف وسیعی از تکنیکها و استراتژیها استفاده کرد.
تقریباً همه انواع روان درمانی شامل ایجاد یک رابطه درمانی، برقراری ارتباط و ایجاد گفتگو و تلاش برای غلبه بر افکار یا رفتارهای مشکل ساز است.
روان درمانی به عنوان یک حرفه متمایز دیده میشود، انواع مختلفی از متخصصان در این حوزه فعالیت میکنند.
از جمله روانشناسان بالینی، روانپزشکان، مشاوران، درمانگران ازدواج و خانواده، مددکاران اجتماعی، مشاوران سلامت روان، و پرستاران روانپزشکی و… از این دسته از متخصصان هستند.
این مقاله انواع مختلف روان درمانی موجود و مزایای بالقوه روان درمانی را مورد بحث قرار میدهد.
شرایط مختلفی را میتواند درمان کرد و اثربخشی آن انواع اختلالات را پوشش میدهد.
رواندرمانگر کیست؟
رواندرمانگر، فرد متخصصی است که در زمینهی سلامت روان تحصیل کرده است، رواندرمانی میگیرد و خود را در این زمینه بروز نگه میدارد.
رواندرمانگر توسط صحبت با افراد به آنها کمک میکند که زندگی بهتر و سالمتری داشته باشند.
رواندرمانگر بیطرفانه فرد را بدون قضاوت راهنمایی میکند.
طبق گفتهی مک فارلین، درمانگر کمک میکند تا نقاط قوت و شجاعت خود را برای مقابله کردن با احساسات و تجربه های سخت پیدا کنند.
آیا درمانگر همان مشاور است؟
ممکن است در برخی موارد درمانگر و مشاور به جای هم استفاده شوند.
مشاور معمولا برای موضاعاتی خاص مانند اعتیاد به فرد کمک میکند.
در حالی که درمانگر با برسی گذشته و تاثیر اتفاقات آن در زمان حال به فرد کمک میکند.
وظایف مشاور
- تمرکز بر مشکلات حال حاضر
- موقعیت های خاص
- درمان کوتاه مدت
- بر رفتار تمرکز دارد
وظایف درمانگر را در ادامه بررسی میکنیم
- تمرکز بر مشکلهای مکرر
- درمان طولانی مدت
- تمرکز بر احساسات و تجربیات فرد
- داشتن تمرکز عمیق روی افکار
انتخاب بین مشاور و درمانگر
بهتر است قبل از انتخاب روش درمان خوب با یک کلینیک معتبر صحبت کرده و کمک بگیرید.
به صورت کلی اگر شرایط زیر را دارید به مشاور مراجعه کنید:
- تمایل به حل مسائل کوتاه مدت
- یادگرفتن مهارت های مقابله استرس و کمک به روابط
- در حال گذر از موقعیتی حساس مانند طلاق هستید
- به دنبال کسی هستید که مانند یک مربی به شما کمک کند
و اگر شرایط زیر را دارید بهتر است به رواندرمانگر مراجعه کنید:
- مشکلاتی که شدیدا روی روابط شما تاثیر گذاشته است.
- درحال مقابله کردن با آسیب های گذشته هستید.
- مشکلات اکنون شما مزمن و نگران کننده هستند.
- مشکلات سلامت روان مانند اختلال دوقطبی دارید.
علل روان درمانی
روان درمانی میتواند به چندین موضوع مختلف، از استرس و مسائل مربوط به رابطه گرفته تا شرایط سلامت روان کمک کند.
مواقعی که روان درمانی میتواند به آنها کمک کند عبارتند از:
روان درمانی میتواند طیف گستردهای از اختلالات روانی از جمله موارد زیر را درمان کند:
- مقابله با رویدادهای دارای استرس زندگی
- بیماری پزشکی
- از دست دادن یکی از عزیزان
- افسردگی
- اختلال دوقطبی
- اضطراب
- بیاشتهایی و پرخوری عصبی
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- روان گسیختگی
- اعتیادها
- اختلالات شخصیت
- اختلالات سازگاری
انواع روشهای روان درمانی
روان درمانی بسته به سبک درمانگر و نیازهای بیمار میتواند قالبهای مختلفی داشته باشد.
چند نوع روان درمانی که ممکن است با آنها روبرو شوید عبارتند از:
درمان فردی
یکی از روش های روان درمانی درمان فردی می باشد.
این روش شامل کار انفرادی با روان درمانگر است.
درمان بین فردی
درمان بین فردی بر روی رابطه فرد با دیگران و تغییر الگوی ارتباطی مخرب تمرکز می کند.
باعث درمان افسردگیری و مشکلات فرد با اطرافیان خود میشود.
زوج درمانی
شامل کار با یک درمانگر به عنوان یک زوج برای بهبود عملکرد در رابطه است.
خانواده درمانی
بر بهبود پویایی درون خانواده متمرکز است و میتواند افراد متعددی را در یک واحد خانواده شامل شود.
این نوع درمان میتواند به افراد مبتلا به موارد زیر کمک کند:
- اختلالات سوء مصرف مواد
- اختلالات اشتهایی
- مشکلات رفتاری
- اضطراب
- اختلال وسواس فکری عملی
- مسائل پزشکی
روان پویشی
درمانگر به طور دقیق تجربه ها و احساسات گذشته فرد را مورد بررسی قرار میدهد تا به الگوهای رفتاری فرد پی ببرد.
هدف درمان روان پویشی کمک به فرد در مبارزه با الگوهای رفتاری منفی است که ناشی از تجربیات گذشتهی اوست.
در این شیوه از درمان از فرد خواسته میشود که در پاسخ به سؤالات درمانگر آزادانه صحبت کند.
این کار به درمانگر این امکان را میدهد تا الگوهای رفتاری و فکری شخص را شناسایی کند.
درمان انسان گرایانه
درمانگر به رشد شخصی و خودشناسی فرد کمک میکند در نتیجه مشکلات عاطفی فرد بهبود یافته و سلامت روانی او افزایش می یابد.
بازی درمانی
برای کمک به کودکان، برای شناسایی و صحبت در مورد عواطف و احساسات خود از این روش استفاده می کنند.
گروه درمانی
در این روش جمعی از افرادی که مشکلات مانند هم دارند دور هم جمع شده و با یکدیگر درمورد تجربیات خود صحبت میکنند.
نکته مهمی که بهتر است بدانید این است که روانشناسان به طور کلی از یک یا چند رویکرد بهره میگیرند و رویکرد هر روانشناس ممکن است با دیگری متفاوت باشد.
نوع درمانی که دریافت میکنید به عوامل مختلفی بستگی دارد:
پژوهشهای روانشناختی فعلی، گرایش نظری روانشناس شما و آنچه که حال شما را بهبود میبخشد.
بنابراین بهتر است در انتخاب روانشناس خود دقت کنید مراجعه به اولین روانشناس در دسترس همیشه هم بهترین راه نیست.
روانشناسانی که از متد شناختی-رفتاری استفاده میکنند، رویکرد عملی خاص خودشان را برای درمان دارند.
روانشناس ممکن است از شما بخواهد کارهای خاصی را انجام دهید تا مهارتهای مقابلهای خود را تقویت کنید.
این رویکرد اغلب شامل تکالیفی است که باید در خانه انجام دهید.
ممکن است از فردی که فوبیای آسانسور دارد، بخواهد دکمه آسانسور را فشار دهد.
ممکن است تکالیف خواندن و مطالعه داشته باشید تا با یک موضوع خاص بیشتر آشنا شوید.
در مقابل، رویکردهای روانکاوی و انسانگرایانه بیشتر بر صحبت کردن تمرکز دارند.
ممکن است جلسات ابتدایی با بحث در مورد تجربیات اولیه شما سپری شوند تا روانشناس دلایل اصلی مشکلات فعلی شما را دریابد.
مراحل انجام روان درمانی
روان درمانی درمانی مبتنی بر دیده ها می باشد.
درمانگر در طول گفتوگو یک محیط حمایتی و ایمن را برای فرد ایجاد میکند تا بتواند بدون قضاوت شدن، در مورد مشکلات خود با درمانگر صحبت کند.
در حین جلسات، شما و متخصص سلامت روانتان برای شناسایی و تغییر افکار و رفتارهایی که شما را از داشتن بهترین زندگی باز میدارد، تمرین می کنید.
مراحل و شرایط جلسات به شرایطی تحت درمان، سبک زندگی و عملکرد درمانگر بستگی خواهد داشت.
در روان درمانی گفت و گو بخش مهم و اصلی می باشد که باید در طول جلسات فعال باشید.
اعتماد و رابطه بین شما و درمانگرتان برای همکاری موثر و بهرهمندی از درمان ضروری است.
درمان امکان دارد در یک محیط فردی، خانوادگی، زوجی یا گروهی انجام شود و میتواند به کودکان و بزرگسالان کمک کند.
جلسات روان درمانی عموما هفته ای یکبار و به مدت 45 تا 50 ذقیقه برگزار می شود.
هم بیمار و هم درمانگر نیاز به مشارکت فعال در روان درمانی دارند.
روان درمانی شامل 4 مرحله اصلی می باشد.
در گام اول رواندرمانگر کار ارزیابی بیمار را انجام می دهد تا بتواند بر اساس آن نیاز فرد و بهترین شیوههای درمانی را تعیین کند.
در مرحله بعد از ارزیابی، درمانگر تعیین میکند که کدام شیوه درمانی برای فرد بهتر می باشد.
پس از گذراندن مرحله ارزیابی، روند درمان مناسب شروع میشود و در این میان از بهترین تکنیکهای موجود کمک میگیرند.
امکان دارد بر اساس شرایط فرد نیاز به انجام تغییراتی در روند درمان نیاز داشته باشد.
عوارض روان درمانی
در حالت کلی روان درمانی خطر کمی دارد و ایمن است.
با این حال از آنجایی که میتواند احساسات و تجربیات دردناک را مورد بررسی و مرور قرار دهد، امکان دارد گاهی اوقات از نظر عاطفی افراد را تحت تاثیر قرار دهد.
با این حال انتخاب یک درمانگر ماهر تاثیر زیادی دارد.
درمانگر ماهر توانایی برآورده کردن نیاز شما را دارد و خطرات و عوارض احتمالی را به حداقل می تواند برساند.
یادگیری مهارتهای مقابلهای میتواند به شما در مدیریت و غلبه بر احساسات و ترسهای منفی کمک بسیار شایانی کند.
ویژگی های مهم درمانگر
انتخاب درمانگر مناسب یک تصمیم بسیار مهم و حیاتی است و شناخت یک درمانگر خوب بسیار دشوار است.
ویژگی های یک درمانگر خوب شامل:
- داشتن تجربه و تحصیلات مناسب
- شونده خوبی بودن
- حضو کامل در جلسه
- رازدار بود
- داشتن اخلاق حرفه ای
- داشتن درمانگر برای خود
- قضاوت نکردن
- توجه به نیاز فردی مراجع
- توانایی برقرای اتباط
- داشتن سلامت روان
- قابل اعتماد بودن درمانگر
درمانگری که شما انتخاب میکنید باید دارای تجربه، مهارت و تحصیلات در این زمینه باشد.
ضروری است که درمانگر شما مهارت گوش دادن به کلام و یا زبان بدن شما را داشته باشد.
=اعتماد را در شما ایجاد کند کند تا بتوانید افکار و احساسات خود را با او در میان بگذارید.
درمانگر خوب شمارا قضاوت نمیکند و بستر امنی برای بیان احساسات برایتان فراهم میکند و رویکرد خود را با توجه به نیازهای شما انتخاب میکند.
مهم است که درمانگر اخلاق حرفهای را رعایت کرده و مرز بین خود و شما را حفظ کند.
یکی دیگر از ویژگی های مهم درمانگر داشتن سلامت روان می باشد.
ایشان باید درمانگر خاص خود را داشته باشد و همواره به روز باشد.
رویکرد های روان درمانی
رویکرد های روان درمانی برای درمانگر به شدت مهم هستند.
کمک میکنند تا به صورت عمقی مشکل مراجع را پیدا کنند و هدف درمان را مشخص میکنند.
انواع مختلف روان درمانی شامل:
شناختی رفتاری
از انواع گفتار درمانی است، این شیوه معتقد است که رفتار و احساسات آدم ها از تفکر و نحوه پردازش اطلاعات او اثر میگیرد.
هدف آن اصلاح احساسات، رفتار و افکار نامناسب فرد است.
رفتار درمانی
این رویکرد زیرشاخه رویکرد شناختی رفتاری است و مبتنی بر مدیریت احساسات است.
طرحواره درمانی
این رویکر نیز از زیرشاخه رویکرد شناختی رفتاری است.
این رویکرد کمک میکند تا فرد الگوهای رفتاری خود را بشناسد و علت افکار و رفتار خود را پیدا کند تا بتواند الگوهای تکراری رفتار خود را اصلاح کند.
تحلیلی
یکی از اصلیترین رویکرد هاست که معتقد است افکار و رفتار فرد از باور های ناخوداگاه نشات میگیرد.
روانکاوی
این رویکرد با بررسی تجربه ها، خاطرات گذشته مخصوصا دوران کودکی به فهمیدن ریشه های مشکلات روانی میپردازد.
مبتنی بر پذیرش و تعهد
این رویکرد مبتنی بر پذیرش تجربیات تلخ گذشته است.
مبتنی بر شفقت
به مراجعان یاد میدهد که بتوانند با خود و دیگران شفقت داشته باشند.
دلبستگی و ذهنی سازی
این رویکرد بر این باور است که تجربه های دوران کودکی بر ایجاد روابط در بزرگسالی تاثیر گذارند.
هیجان مدار
مبتنی بر فهم و درک هیجانات است و بر این باور است که ما با درک هیجان ها می توانیم روابط خود را بهبود دهیم.
این شیوهی درمانی میتواند موارد زیر را درمان کند:
- افسردگی
- تروما
- اضطراب اجتماعی
- مشکلات بین فردی
- اختلالات اشتهایی
- مسایل مربوط به رابطه
درمان به کمک حیوانات
در شیوهی درمان با کمک حیوانات شخص برای درمان مشکلات روانیاش مدتی را با یک حیوان خانگی آموزشدیده میگذراند.
حیوانات درمانگر به کم کردن اضطراب و به بیماران اختلال استرس بعد از سانحه کمک زیادی می کنند.
برخی از بیمارستانها، خانههای سالمندان و سایر مراکز درمانی از حیوانات خانگی درمانگر برای تأمین آسایش یا ایجاد احساس حمایت در افراد استفاده میکنند.
فواید روان درمانی
روان درمانی اغلب مقرون به صرفه تر از سایر انواع درمان است.
برای کسانی که به داروهای روانگردان نیاز ندارند، گزینه مناسبی است.
شما میتوانید از مزایای احتمالی روان درمانی بهره مند شوید حتی اگر فقط احساس کنید که چیزی در زندگی شما خاموش است که ممکن است با مشورت با یک متخصص سلامت روان بهبود یابد. مزایای قابل توجه روان درمانی عبارتند از:
- مهارتهای ارتباطی بهبود یافته است
- الگوهای فکری سالمتر و آگاهی بیشتر از افکار منفی
- بینش بیشتر در مورد زندگی شما
- توانایی انتخابهای سالم تر
- استراتژی های مقابلهای بهتر برای مدیریت پریشانی
- پیوندهای خانوادگی قوی تر
اثربخشی روان درمانی
یکی از انتقادات عمدهای که بر روان درمانی وارد می شود، اثربخشی آن را زیر سوال میبرد.
در یک مطالعه اولیه و مکرر، روانشناسی به نام هانس آیزنک دریافت که دو سوم شرکتکنندگان، بدون توجه به اینکه آیا رواندرمانی دریافت کردهاند یا خیر، طی دو سال بهبود یافته یا خودبهخود بهبود یافتهاند.
با این حال، در بسیاری از مطالعات بعدی، محققان دریافتند که روان درمانی میتواند بهزیستی مراجعان را افزایش دهد.
بررسی هزینه درمان Verywell Mind نشان داد که از هر ۱۰ آمریکایی ۸ نفر در درمان معتقدند که علیرغم هزینههای بالا، سرمایه گذاری خوبی است. علاوه بر این:
- ۹۱% از کیفیت درمانی که دریافت میکنند راضی هستند.
- ۸۴% از پیشرفت خود به سمت اهداف سلامت روان شخصی راضی هستند.
- ۷۸% معتقدند که درمان نقش مهمی در دستیابی به این اهداف دارد.
بروس وامپلد، آمارشناس و روانشناس، در کتاب خود «بحث بزرگ روان درمانی» گزارش داد که عواملی مانند شخصیت درمانگر و همچنین اعتقاد آنها به اثربخشی درمان در نتیجه روان درمانی نقش دارد.
با کمال تعجب، وامپلد پیشنهاد کرد که نوع درمان و مبنای نظری درمان تأثیری بر نتیجه ندارد.
این اختلاف نظر محققان را برانگیخت تا به بررسی و مطالعه اثربخشی روان درمانی ادامه دهند.
تحقیقات جدیدتر نشان داده است که روان درمانی شکل موثری از درمان برای برخی از اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی و اختلالات خوردن و همچنین غم و اندوه و تروما است.
چگونه بفهمیم که آیا به روان درمانی نیاز هست؟
ممکن است متوجه شوید که روان درمانی میتواند به مشکلات زندگی کمک کند.
هنوز هم کمک گرفتن یا حتی تشخیص زمان صحبت با یک متخصص میتواند دشوار باشد.
برخی از نشانههای کلیدی که ممکن است زمان مراجعه به روان درمانگر فرا رسیده باشد عبارتند از:
این موضوع باعث ناراحتی یا اختلال قابل توجهی در زندگی شما میشود.
اگر احساس میکنید که مشکلی که با آن روبرو هستید، تعدادی از زمینههای مهم زندگی شما از جمله مدرسه، کار و روابط را مختل می کند، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که روان درمانی را امتحان کنید.
شما به مکانیسمهای مقابلهای ناسالم یا خطرناک متکی هستید.
اگر متوجه میشوید که با مشکل خود به روشهای ناسالم مانند سیگار کشیدن، نوشیدن، پرخوری یا رفع ناراحتیهای خود از دیگران برخورد میکنید، کمک گرفتن میتواند به شما در یافتن راهبردهای مقابله سالمتر و مفیدتر کمک کند.
دوستان و خانواده نگران سلامتی شما هستند.
اگر به نقطه ای رسیده است که سایر افراد نگران سلامت عاطفی شما هستند، ممکن است زمان آن رسیده باشد که ببینیم آیا روان درمانی میتواند وضعیت روانی شما را بهبود بخشد یا خیر.
کتابهای خودیاری را خواندهاید، برخی از تکنیکهایی را که در مورد آنها به صورت آنلاین خواندهاید بررسی کردهاید، یا حتی سعی کردهاید مشکل را نادیده بگیرید، اما به نظر میرسد که همه چیز ثابت میماند یا حتی بدتر میشود.
حقایق مربوط به روان درمانی که بهتر است بدانیم
در صورتی که اطلاعاتی در مورد روان درمانی از فیلم و تلویزیون کسب کنید، امکان دارد تصورات اشتباهی درباره درمان کسب کنید.
بهتر است حقیقت های درمان را به درستی بشناسید تا به بهترین نحو از مزایای آن بهره مند شوید.
افراد به دلایل مختلفی به روان درمان مراجعه می کند، بنابراین هرکس می تواند از روان درمانی استفاده کند.
برخی از آنها روان درمانی را برای افسردگی، اضطراب یا سوءمصرف مواد دنبال میکنند.
برخی نیز برای مقابله با تغییرات زندگی یا اصلاح مشکلات رفتاری خود سراغ آن میروند
برخی نیز برای مدیریت و متعادل کردن خواستههای فرزندان، کار و مسئولیتهای خانوادگی، مقابله با بیماری، بهبود مهارتهای ارتباطی، به کمک نیاز دارند.
چگونه روان درمانگر مناسب خود را پیدا کنیم؟
پرس و جو از آشنایان
از کسانی که به آنها اعتماد دارید بپرسید که آیا توصیه ای برای شما دارند.
جست و جوی آنلاین
یک جستجوی آنلاین برای روانشناسان برتر در منطقه خود یا برای مشکل خاص سلامت روان خود انجام دهید.
یک مصاحبه سریع انجام دهید
از تماس تلفنی با درمانگران و انجام یک مصاحبه کوتاه نترسید.
می توانید سوالاتی در مورد ساعت، هزینه، مکان، می توانید احساسی نسبت به درمانگر داشته باشید.
با بیش از یک درمانگر ملاقات کنید
تطابق پزشک و بیمار همیشه مهم است، بهویژه زمانی که در مورد روان درمانی صحبت میشود.
بهتر است با بیش از یک درمانگر ملاقات کنید تا بتوانید فردی را پیدا کنید که مناسب ترین است.
در مورد آنچه می خواهید شفاف باشید
دانستن این نکته مهم است که انواع مختلفی از درمان وجود دارد، از جمله برخی درمان های مطالعه شده مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان بین فردی (IPT)، و غیره.
چطور از جلسات روان درمانی بیشترین استفاده را ببریم؟
اثر بخشی روان درمانی با توجه به میزان و شدت مشکلات فرد متفاوت است و به خود فرد بستگی دارد.
کارهایی وجود دارد که میتوانید برای افزایش اثربخشی جلسات انجام دهید، برای مثال:
- صداقت با درمانگر
- فرار نکردن از احساسات
- ارتباط برقرار کردن با درمانگر
- شرکت کردن در جلسات
8 پاسخ
سلام از کجا بفهمم چه درمانگری برای من مناسبه؟
قبل از جستجوی درمانگر، مشخص کنید که چه مشکلاتی را میخواهید برطرف کنید و چه اهدافی برای درمان دارید. تجربه و سابقه درمانگر بسیار مهم است همچنین مهم است که با درمانگر خود احساس راحتی و اعتماد داشته باشید. بسیاری از درمانگران جلسات مشاوره اولیه رایگان یا با هزینه کم ارائه میدهند. از این جلسات استفاده کنید تا با درمانگر ملاقات کرده و ببینید که آیا از نظر شخصیتی و روش کاری با او راحت هستید یا خیر. می توانید از دوستان، خانواده یا پزشک خود بپرسید که آیا درمانگر مناسبی میشناسند. همچنین میتوانید نظرات و تجربیات دیگران را در مورد درمانگران مختلف بررسی کنید.
آیا جنسیت درمانگر در روند درمان تاثیر دارد؟
هر درمانگری باید صلاحیت کافی برای کار با مراجعانی از هر دو جنس را داشته باشد و پژوهشها نیز نشان دادهاند که جنسیت درمانگر-درمانجو تاثیری در میزان موفقیتآمیز بودن رواندرمانی ندارد.
از کجا بدانم به رواندرمانی نیاز دارم؟
برای رفع اختلال در عملکردمان در زندگی نیاز به دریافت خدمات رواندرمانی داریم.
رواندرمانی آنلاین میتواند به اندازه رواندرمانی حضوری سودمند باشد؟
قطعاً بله. حتی برخی پژوهشها نشان داده در برخی موارد رواندرمانی آنلاین بسیار سودمندتر از رواندرمانی حضوری است.